Ostatnie lata przyniosły wiele powodów do publicznego manifestowania i protestowania, a reakcje władz na te formy aktywności miały szereg konsekwencji. Z niektórych zdajemy sobie sprawę, inne wymagają dopiero namysłu. Jedną z takich reakcji było wyciągnięcie aparatów fotograficznych i kamer w celu dokumentacji. Tylko w ciągu ostatniego roku zebrany został tak potężny materiał audio-wizualny, że wyzwaniem byłoby przejrzenie choćby jego części. Jedną z osób z aparatem jest Tomek Świerżewski, którego wystawę fotografii związanych z protestami będziecie miały i mieli okazję obejrzeć podczas 8. Warszawskich Dni Antywięziennych.
„Pomysł na wystawę zrodził się wśród wielu rozmów o tym, co dzieje się podczas protestów, dlaczego ludzie sięgają po aparaty i jakie sceny nimi uwieczniają. A także dalej – dlaczego ja sam postanowiłem uwiecznić akurat tę scenę? Co mnie zaciekawiło lub przyciągnęło? W mediach społecznościowych i głównego nurtu dominuje pewien schemat – baner, twarz aktywisty, oczy policjantki. Myślę, że w moich fotografiach często próbuję przełamywać tę tendencję. Interesują mnie pozornie proste rzeczy i sytuacje, obrazujące na przykład osoby podczas posiłku, odpoczywające, grające na instrumentach lub śpiewające.
Zauważyłem, że bardzo ważnymi motywami stały się dla mnie chodnik i jezdnia. Na co dzień nie zwracamy na nie większej uwagi. W naszej kulturze podlegają pod bardzo określony skrypt, z góry nałożoną rolę: jesteśmy pieszymi, kupującymi, kierowcami lub rowerzystami. Podczas protestów mamy szansę wyjść poza ten schemat. Moment, w którym siadamy na ulicy, kładziemy się na chodniku, malujemy coś, to chwila w której wyrywamy ten element z cywilizacyjnej normy. To nasza chwilowa autonomiczna strefa, nasz teren. I to jest solą w oku służb porządkowych, które podejmują wobec nas działania.
W moich fotografiach nie ma fascynacji policją. Mundur pojawia się tylko tam, gdzie dochodzi do bezpośredniej konfrontacji. Zamiast tego zobaczycie ludzi, ich emocje i relacje z innymi, oraz ich sposoby na odzyskiwanie przestrzeni miejskiej.
Na wystawie znajdą się fotografie, które zrobiłem w Londynie i Warszawie, podczas różnych protestów związanych z walką z katastrofą klimatyczną, walką o prawa kobiet i społeczności lgbtq+, pod sądami i komisariatami. Ich wybór nie był prosty, wiązał się z koniecznością przejrzenia zbyt wielu negatywów i folderów. Skłonił mnie do poważnej refleksji nad moją rolą i stylem fotograficznym. Ostatecznie, to zamknięcie pewnego rozdziału w mojej drodze fotograficznej i otwarcie na nowe perspektywy.”
Tomek Świerżewski – pediatra niepracujący w wyuczonym zawodzie, antropolog amator z dyplomem wyższej uczelni, ostatnio przede wszystkim fotograf. Do 2019 roku członek londyńskiego kolektywu fotograficznego E5 Process, uczestnik kilku zbiorowych wystaw fotografii tradycyjnej i eksperymentalnej. Współpracownik projektu Zakole.pl. Obecnie prezentuje zdjęcia na wystawie “Ostatnia scena” w Galerii Studio: https://teatrstudio.pl/pl/aktualnosci/extinction-rebellion-studio/
Instagram: www.instagram.com/ponurek/